Ιόνια ΝησιάΤαξίδιαΤουρισμός

Ενα αξέχαστο Πάσχα στο αρχοντικό Λάσκαρη στην Κέρκυρα

Πλησιάζει Πάσχα… αναπολώ και νοσταλγώ το περσινό Πάσχα που το πέρασα, φιλοξενούμενη στο αρχοντικό της οικογένειας Λάσκαρι, στον Άγιο Μάρκο, ένα από τα αρχαιότερα χωριά της Κέρκυρας, που φέρνει τιμητικά το όνομα του προστάτη της Γαληνότατης Δημοκρατίας της Βενετίας, με σημαντικά βυζαντινά μνημεία!

Ο Άγιος Μάρκος είναι ένα όμορφο παραδοσιακό χωριό, που βρίσκεται 18χλμ από την πόλη της Κέρκυρας, πάνω από τον παραλιακό Ύψο. Το χωριό ανήκει στις προστατευόμενες περιοχές από το Υπουργείο Πολιτισμού, χάρη στην μακρά του ιστορία και την ιδιαίτερη Βενετσιάνικη αρχιτεκτονική του.
Ο Άγιος Μάρκος Κέρκυρας είναι περιτριγυρισμένος από μικρούς λόφους και δασότοπους και προσφέρει φανταστική θέα στον Ύψο και στην πόλη της Κέρκυρας. Το χωριό βρίσκεται στα πρόθυρα της εγκατάλειψης λόγω καθίζησης και τα παλιά του σπίτια είναι πρασινισμένα από το πέρασμα του χρόνου.
Στο χωριό μπορείτε να θαυμάσετε δύο αξιόλογες εκκλησίες που διαθέτουν πολύ παλιές τοιχογραφίες.
H εκκλησία του Παντοκράτορα χρονολογείται από το 1576 κι έχει ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες της ίδιας περιόδου. Kοντά στο χωριό βρίσκεται και η εκκλησία του Aγίου Mερκουρίου, που μετά από αυτή των Aγίων Iάσωνα και Σωσιπάτρου της πόλης, είναι το σπουδαιότερο βυζαντινό μνημείο του νησιού.

Tο αρχοντικό της οικογένειας Λάσκαρι στον Άγιο Μάρκο – όπου φιλοξενήθηκα – είναι πιστό αντίγραφο σπιτιού του Μυστρά, τόπος καταγωγής των πρώτων ιδιοκτητών. Το αρχοντικό είναι ένα καλοδιατηρημένο πετρόχτιστο κτήριο του 1517 και είναι σχεδόν ίδιο όπως ήταν πριν τότε…
Έχει μια υπέροχη κεντρική ξύλινη είσοδο ενώ η καμινάδα του είναι η παλαιότερη στην Κέρκυρα, 500 ετών!
Στην εποχή του ανήκε στον άρχοντα του φέουδου ενώ σήμερα, μετά από τόσους αιώνες αν και είχε πάψει κατοικείται, χάρη στον απόγονο των ιδιοκτητών Περικλή Λάσκαρη κατοικείται και πάλι και είναι το μόνο που σώζεται σε τόσο καλή κατάσταση.

Θυμάμαι η πρώτη πρόσκληση από τον Περικλή Λάσκαρι ήταν πριν την πανδημία, σε μια βραδιά όπερας στο ιστορικό αρχοντικό, τον Αύγουστο του 2019, που δεν είχα καταφέρει να παρευρεθώ και από τις φωτογραφίες που μου έστειλε και τις περιγραφές, έχασα μια μαγική εκδήλωση.
Η διοργάνωση ήταν της Greece Sotheby’s International Realty και φιλοξενήθηκαν στο αρχοντικό τρεις καταξιωμένοι καλλιτέχνες, οι οποίοι ταξίδεψαν τους καλεσμένους με τις αιθέριες μελωδίες της όπερας.

Η σοπράνο Μυρτώ Παπαθανασίου, ο βαρύτονος Δημήτρης Τηλιακός και ο πιανίστας Γιάννης Τσανακαλιώτης, συναντήθηκαν σε μια μοναδική βραδιά κάτω από τον έναστρο ουρανό του Ιονίου και η ατμόσφαιρα πλημμύρισε από τις βελούδινες φωνές τους και τις εκλεπτυσμένες μελωδίες της όπερας.
Άλλωστε η φιλοσοφία της Greece Sothebys International Realty είναι η «ευζωία». Δύσκολα συναντάς τέτοιου είδους εμπειρίες. Το “Joie de vivre” γίνεται πράξη σε μερικά από τα πιο όμορφα μέρη της Ελλάδας.
Η ιστορική κατοικία – από την οποία έχουν περάσει βασιλείς, πρωθυπουργοί και εμίρηδες – αποτέλεσε το ιδανικό σκηνικό για τη βραδιά.
Με φόντο το παραδοσιακό χωριό του Αγίου Μάρκου, η οικία Λάσκαρι είναι πιστό αντίγραφο εκείνης που δεσπόζει στην ερειπωμένη καστροπολιτεία του Μυστρά, σύμφωνα με την αναπαράσταση του καθηγητή Ορλάνδου.

Έχοντας στο μυαλό μου όλες αυτές τις εικόνες και περιγραφές για το ιστορικό αρχοντικό, πέρυσι το Πάσχα αποφάσισα να γνωρίσω από κοντά τους απογόνους και την ιστορία του, ιδιαίτερα τις μέρες αυτές που είναι γεμάτες από τις ευωδιές της Άνοιξης.
Άλλωστε το Πάσχα στην Κέρκυρα γιορτάζεται με θρησκευτική λαμπρότητα και κατάνυξη και οι παραδόσεις και τα έθιμα του νησιού αποτελούν λόγω έλξης στο νησί.

Έφτασα στον Άγιο Μάρκο αργά το μεσημέρι, οδηγώντας ανάμεσα στα στενά ανηφορικά δρομάκια του χωριού.
Μπήκα από τη σιδερένια παλιά καγκελόπορτα και αντίκρυσα το εντυπωσιακό οίκημα που έχει εμβαδό 1600 τ.μ. και είναι χτισμένο σύμφωνα με τη βενετσιάνικη αρχιτεκτονική!  Εντυπωσιάζει τόσο με τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του όσο και με την προσεγμένη εσωτερική διακόσμηση.
Στο αίθριο, πριν την είσοδο, ένα ανάκλιντρο τοποθετημένο σε περίοπτη θέση, έτσι ώστε να «βλέπει» την παραλία του Ύψου, αποπνέει μια διάχυτη μεγαλοπρέπεια.
Η πέτρα είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής, με τις καμάρες και τις ξύλινες προσεγμένες οροφές να αποτελούν την επιτομή της πολυτέλειας.
Οι πρόγονοι των σύγχρονων ηλεκτρικών συσκευών φαίνεται ότι έκαναν μια χαρά τη δουλειά τους, αφήνοντάς με έκπληκτη και μεταφέροντάς με σε μια άλλη εποχή• ο ξυλόφουρνος, οι παγομηχανές, η αλεστική μηχανή του καφέ και ό,τι δεν μπορεί να φανταστεί ο σύγχρονος νους, έφεραν στο νου εικόνες από το παρελθόν… κάνοντάς με για λίγο να φανταστώ τον εαυτό μου να ζω στο αρχοντικό εκείνη την εποχή.
Το υπνοδωμάτιο με το μαρμάρινο μπάνιο σε στυλ ρωμαϊκού λουτρού αποπνέει αύρα αρχοντιάς!
Στην οικία Λάσκαρι φιλοξενούνται κειμήλια από  τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου όπως το διακοσμητικό δεξί ακρόπρυμνο ξύλινο άγαλμα χριστιανικής γαλέρας, καθώς και το τεράστιο φανάρι της, το βυζαντινό σκήπτρο ή αλλιώς «σφαίρα του κόσμου», ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν το «αρχειακό» υλικό και η αξιοθαύμαστη βιβλιοθήκη της οικογένειας, που είναι φορτωμένη με βιβλία.

Έμεινα έκπληκτη από τα υπόγεια της αγροικίας, όπου ο ιδιοκτήτης έχει αφήσει άθικτες τις αποθήκες λαδιού, με βαρέλια, πιθάρια και παλιά εργαλεία.
Όσο για το παλαιότερο αντικείμενο του σπιτιού, αυτό είναι ένα βυζαντινό πιάτο που βρέθηκε στον κήπο 2 μ. κάτω από τη γη!

Το Πάσχα στην Κέρκυρα έχει άλλη γεύση.

Είναι αυτή που περιγράφει η Νινέττα Χ. Λάσκαρι στο βιβλίο της με τίτλο «Κέρκυρα, μια ματιά μέσα στο χρόνο, 1204-1864». Είναι εξαντλημένο και ίσως το βρείτε σε κάποιο παλαιοβιβλιοπωλείο.

Η Νινέττα ήταν το γένος Λάσκαρι και παντρεύτηκε Λάσκαρι (παρακλάδι της βυζαντινής οικογένειας) όπως μου περιέγραψε ο απόγονός της Περικλής, έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στα οικογενειακά αρχοντικά της πόλης και του Άγιου Μάρκου και άφησε στον γιο και τα εγγόνια της και κοντά τους και σε εμάς, διπλή κληρονομιά και παράδοση στις σελίδες του βιβλίου αυτού.
Διαβάζοντάς το νιώθεις να ξεδιπλώνεται – μέσα από την αφήγηση της Νινέτας Λάσκαρι – η ιστορία του νησιού. Είναι σα ν’ακούς την Επτανήσια αρχόντισσα να την αφηγείται με την τραγουδιστή ντοπιολαλιά.
Ο τρόπος που ερμηνεύει την κοινωνική ιστορία του νησιού και τις διατροφικές του συνήθειες είναι εξαιρετικός! Ο αναγνώστης μπορεί να καταλάβει πως οι διατροφικές επιλογές του Κερκυραϊκού λαού, επηρεάστηκαν από τους πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες, οι οποίοι ήταν καθοριστικοί για τη διατροφική συμπεριφορά του.

Στο βιβλίο εκτός από τις γνωστές κερκυραϊκές συνταγές, υπάρχουν και κάποιες που λίγοι ντόπιοι τις έχουν κρατήσει!
Καταγεγραμμένες με την τοπική διάλεκτο και το ιδιαίτερο ύφος της κας. Λάσκαρι, είναι συνταγές για μπουρδέτο, σοφρίτο, παστιτσάδα και μπακαλιάρο bianco.
Αλλά και πιο σπάνιες όπως ο μπακαλιάρος «in umido» (τηγανητός και μετά σε σάλτσα ντομάτας), η νερατζοσαλάτα, αλλά και οι νιόκοι (νιόκι με αλεύρι, γιατί καθιερώθηκαν πριν από την έλευση της πατάτας).
Το στιφάδο (στουφάδο στην Κερκυραϊκή διάλεκτο) σε διάφορες παραλλαγές – εκτός της γνωστής μας με τα κρεμμύδια – με βερντούρες (λαχανικά) ή με φασούγια (φασόλια) μαζί με άλλες συνταγές ακόμη πιο σπάνιες στις μέρες μας.

Επέλεξα – λόγω των ημερών – το παραδοσιακό φαγητό που σερβίρεται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, μετά την Ανάσταση.
Η συνταγή είναι ακριβώς όπως είναι γραμμένη, για να δείτε το ύφος της σιόρας Νινέτας.

Τσoιλίχουρδα – Η κερκυραϊκή εκδοχή της μαγειρίτσας

Υλικά για 6-8 άτομα

1 συκωταριά αρνιού, μαζί με τα έντερα και την κοιλιά

150 ml ελαιόλαδο, για το σοτάρισμα

1-2 ματσάκια φρέσκα κρεμμυδάκια

1 ματσάκι μαϊντανό

1 ματσάκι άνηθο

αλάτι και πιπέρι

χυμό από 1 λεμόνι

Εκτέλεση

Ψιλοκόβουμε μια συκωταριά αρνιού, τα έντερα και την κοιλιά που θα έχουμε ήδη ζεματίσει και θάχουμε φυλάξει και το ζουμί. Τσιγαριάζουμε με λάδι πολλά ψιλοκομμένα κρεμμυδάκια φρέσκα, μαϊντανό και άνηθο. Ρίχνουμε τα εντόσθια, τα γυρίζουμε λίγο με το μέστολο (σ.σ.: κουτάλα ξύλινη) και τα βράζουμε με το ζουμί, αλάτι και πολύ πιπέρι. Τα τσοιλίχουρδα – κοιλιαί και χορδαί – είναι πηχτά. Στο τέλος ρίχνουμε ένα λεμόνι – το χυμό.

Ο Περικλής διατηρεί ακόμη και σήμερα με ευλάβεια, ένα εκπληκτικό μουσείο γαστρονομίας (το οικογενειακό τους μαγειρείο με το κελάρι του), που όμοιό του δεν έχω ξαναδεί, ακριβώς όπως ήταν όταν κατοικούσαν στο σπίτι οι πρόγονοί του, το 1517.

Το Πάσχα στο αρχοντικό Λάσκαρη μου έμεινε αξέχαστο!
Ξυπνούσα το πρωί από το κελάηδισμα των πουλιών και ανοίγοντας το παράθυρο της βεράντας, η θέα προς τους λόγους ήταν μοναδική. Έπινα τον καφέ μου και η μέρα ξεκινούσε όμορφα.
Τη Μεγάλη Παρασκευή παρακολουθήσαμε την περιφορά των Επιταφίων από συγγενικό σπίτι της οικογένειας – που οι βεράντες του έχουν θέα το Λιστόν. Οι πένθιμοι ήχοι του Adagio του Albinoni από την Παλαιά Φιλαρμονική, της Marcia Funebre του Verdi από την Φ.Ε. Μάντζαρος και της Sventura του Mariani από τη Φ.Ε. Καποδίστριας, σε βάζουν στο κλίμα να βιώσεις με τελετουργικό τρόπο το απόλυτο πένθος για τη Χριστιανοσύνη.
Το Μεγάλο Σάββατο, με την πρώτη Ανάσταση στις 11.οο π.μ. παρακολουθήσαμε το εντυπωσιακό έθιμο των μπότηδων, σύμφωνα με το οποίο οι Κερκυραίοι διώχνουν το κακό.
Μετά το σπάσιμο των κανατιών, οι Φιλαρμονικές ξεχύθηκαν στους δρόμους της πόλης παίζοντας το θριαμβευτικό εμβατήριο “Μη φοβάστε Γραικοί”!
Το βράδυ της Ανάστασης, θέλησα να πάμε σε ένα ήρεμο ξωκλήσι με λίγο κόσμο σε ένα χωριό λίγο έξω από την πόλη για να πάρουμε το Άγιο Φως και να ακούσουμε το Χριστός Ανέστη με κατάνυξη και όχι μέσα στην πολύβουη πόλη.
Την Κυριακή το Πάσχα στρώθηκε ένα τεράστιο τραπέζι στους κήπους του αρχοντικού και στην προετοιμασία βοηθήσαμε όλοι.
Στολισμένο με λεβάντες μαζεμένες από τους κήπους του και στρωμένο με τα σερβίτσια και τα πιάτα που έχουν διατηρηθεί λες και δεν έχει περάσει χρόνος από πάνω τους, από τότε που η οικοδέσποινα ζούσε σ’αυτό το σπίτι.

Το αρνί ψήθηκε στη σούβλα στον χώρο της εξωτερικής κουζίνας του σπιτιού και μαζί με τα υπόλοιπα παραδοσιακά εδέσματα, το απολαύσαμε κάτω από τον ήλιο αυτή τη γιορτινή  Κυριακή αρχές του Μάη.

Για όσους σκέφτονται διαμονή κοντά στο μοναδικό αυτό αρχοντικό, ο Περικλής Λάσκαρης (αρχιτέκτονας ο ίδιος) έχει χτίσει 3-4 βίλες ακριβώς πάνω από το σπίτι του και είναι προς ενοικίαση από τέλος Απρίλη ως το τέλος του καλοκαιριού.

Εδώ μπορείτε να δείτε τις βίλες:

Villa Manavra | Corfu Luxury Villa

Villa Bournella | Corfu Luxury Villa

Villa Melolia | Corfu Luxury Villa